ეკონომიკურ სანქციებს ცუდი რეპუტაცია აქვს. როგორც შეერთებული შტატების ყოფილმა პრეზიდენტმა, ვუდრო ნილსონმა თქვა 1919 წელს, ესაა იარაღი, რომელიც გვპირდება ბევრს, “რაღაც უფრო დიდს, ვიდრე ომს”, მაგრამ შედარებით მცირე შედეგს იძლევა.
რუსეთის იზოლაციის უპრეცედენტო ზომებმა არ შეაჩერა ბრძოლები უკრაინაში და თანამდებობა ვერ დაატოვებინა პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინს. რუბლი აღდგა და მოსკოვზე ზეწოლის ფასი იზრდება. თუმცა, ეს არ ნიშნავს, რომ სანქციები არ მუშაობს და მით უმეტეს არ ნიშნავს, რომ უკრაინის ინტერესებისა და გლობალური უსაფრთხოების დაცვა მუდმივი და მზარდი ზეწოლის გარეშეა შესაძლებელი.
რა თქმა უნდა, ეკონომიკურ სანქციებს არაერთგვაროვანი რეპუტაცია აქვს, როდესაც საქმე ეხება ქცევის შეცვლას. ყველაზე ცნობილ მცდელობებსაც კი, როგორიცაა სამხრეთ აფრიკა აპართეიდის ეპოქაში, არ ჰქონია ცალსახა წარმატება. კუბის რეჟიმი ჯერ კიდევ არსებობს, ისევე როგორც ვენესუელური. კიდევ უფრო მიზანმიმართული სანქციები, მაგალითად, მიანმარის ხუნტას წინააღმდეგ, სასურველ ეფექტს არ იძლევა. კიდევ უფრო უარესი - ერაყში სადამ ჰუსეინის შეკავების კამპანიამ აჩვენა, თუ რამდენად რთულია დიქტატორების დასჯა, რომლებიც მოსახლეობას შიმშილისთვის იმეტებენ საკუთარი ინტერესების გამო.
ამჯერად ფაქტია, რომ სამიზნე არის მსოფლიოში ნახშირწყალბადებისა და მარცვლეულის ერთ-ერთი უმსხვილესი ექსპორტიორი, რაც იმას ნიშნავს, რომ შეზღუდვები იწვევს სხვა ქვეყნებში მომხმარებლებისთვის ფასების მტკივნეულ ზრდას.
მიუხედავად ამისა, როდესაც ამ კონფლიქტის მეოთხე თვეში გადავდივართ, მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ სანქციების მიზანი იყო პუტინის შესაძლებლობების შემცირება უკრაინაში დამპყრობლური ომის წარმოებისას - და ეს ხდება. კაპიტალის კონტროლი ეხმარება რუბლს, მაგრამ ენერგორესურსების მაღალი ფასებიც კი არ შეაჩერებს ეკონომიკურ ვარდნას უახლოეს მომავალში და, რაც მთავარია, შემდგომ სტაგნაციას.
ცენტრალურ ბანკს მართავენ უნარიანი ტექნოკრატები, მაგრამ “სტრუქტურული ტრანსფორმაცია” ევფემიზმია, რომელიც საბოლოოდ აღწერს ავტარკიას და იზოლაციას ქვეყანაში, რომელსაც აკლია ყველაფერი, ღილებიდან და ქაღალდის გასათეთრებელი ქიმიკატებიდან დაწყებული, თვითმფრინავების სათადარიგო ნაწილებით დამთავრებული.
წარმატება - რომლითაც ჩვენ უნდა განვსაზღვროთ გადაწყვეტა, რომელიც იცავს უკრაინის სუვერენიტეტსა და ინტერესებს - უფრო მეტს მოითხოვს. მეტი ძალისხმევა მოკავშირე მთავრობებისა და მოსახლეობის გამძლეობისთვის, დროისა და ხარჯების რეალურ ანალიზთან ერთად, რადგან თავისუფლება უფასო არ არის და ამ ყველაფერს დრო სჭირდება.
ევროკავშირის ნავთობის ემბარგო, მაგალითად, რამდენიმე თვეა არ მოქმედებს და მარაგების გამო, ვაჭრობის ყველა შეზღუდვას ჯერ კიდევ არ აქვს საკმარისი ძალა. ეს ასევე ნიშნავს უფრო მეტ ძალისხმევას აღსრულების გამკაცრებისთვის, ხვრელების დახურვისა და ენერგეტიკის შემდგომი შეზღუდვებისა და ტარიფების დაწესებისთვის, რათა კრემლის შემოსავალი უფრო სწრაფად შემცირდეს. ეს ასევე ნიშნავს მეტ იარაღს და მეტ დიპლომატიას, რადგან სანქციები თავისთავად არ მუშაობს.
ალტერნატივა არის პაუზის გაკეთება და ახლანდელი პოზიციის დათბობა. ეს მაცდურია, იმის გათვალისწინებით, რომ დღემდე მიღებული ზომების გავლენა ახლა ჩნდება და უფრო ძვირი საწვავი ზიანს აყენებს მოსახლეობას.
თუმცა, დრო რუსეთის სასარგებლოდ მოქმედებს. ის ეკონომიკის ტრანსფორმაციისა და სადამსჯელო ზომების შემსუბუქების საშუალებას იძლევა, რაც წაახალისებს მოსკოვს, გააგრძელოს ბრძოლა. რაც ყველაზე ცუდია, შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ პუტინი ფიქრობს, რომ ევროპა, აშშ და მათი მოკავშირეები, რაც არ უნდა მაღალი იყოს მათი იდეალები, ვერ გაუძლებენ საარჩევნო ციკლების ზეწოლას.
მარია შაგინა, რომელიც სწავლობს ეკონომიკურ სანქციებსა და სტრატეგიას ბერლინის სტრატეგიული კვლევების საერთაშორისო ინსტიტუტში, ამტკიცებს, რომ პაუზა ემსახურება როგორც შემაკავებელი ეფექტის, ასევე სანქციების შოკის შესუსტებას, რაც ზრდის რისკს, რომ მოკავშირეები მოლაპარაკების მაგიდასთან ისე დასხდებიან, რომ არ მიაწვდიან საკმარის იარაღს უკრაინას და რუსეთი საკმარის ეკონომიკურ ზიანს ვერ მიიღებს. ეს ასუსტებს კიევის პოზიციას მოლაპარაკების პროცესში.
რუსეთის ეკონომიკური სიძლიერე დაეხმარა მას სანქციებისგან გადარჩენაში იმაზე უკეთ, ვიდრე შეეძლო, და მიუხედავად იმისა, რომ თავდაცვის ყველა საშუალებამ არ იმუშავა, პოლიტიკოსებმა ყველაზე უარესი შეაჩერეს. უფრო ძლიერი რუბლი, კაპიტალის კონტროლისა და ექსპორტის შემოსავლების სავალდებულო კონვერტაციის წყალობით, აფერხებს ფასების ზრდას და, რა თქმა უნდა, მოსკოვი კვლავ აგროვებს ფულს ენერგიის ექსპორტიდან.
კრემლი მაქსიმალურად იყენებს ამ პროპაგანდისტულ გამარჯვებას, მაგრამ ყურადღებით თუ დააკვირდებით, რუსეთი იტანჯება. ინფლაცია შეკავდა არა მხოლოდ ცენტრალური ბანკის ქმედებების, არამედ მწირი მოთხოვნისა და სუსტი ნდობის გამო. დაბალი უმუშევრობა, რომელიც პუტინმა აღნიშნა, ასახავს სახელმწიფო საწარმოების როლსა და წონას და სამუშაო ადგილების შექმნამდე სამუშაო საათების შემცირების სურვილს და არა მზარდ ეკონომიკას.
გარდა ამისა, დაფიქსირდა იმპორტის ვარდნა, რაც გავლენას ახდენს სისტემაზე, რომელიც ჯერ კიდევ დიდად არის დამოკიდებული უცხოურ კომპონენტებზე.
ცენტრალური ბანკის აპრილში გამოქვეყნებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ გამოკითხული კომპანიების ორი მესამედი იმპორტის პრობლემებს განიცდიდა, სანქციები გავლენას ახდენდა ყველაფერზე, მანქანებიდან სოფლის მეურნეობამდე, რაც გამწვავდა კერძო კომპანიების ნებაყოფლობითი გასვლის გამო. მიწოდების შეფერხების გამო მანქანების გაყიდვები მაისში 80%-ზე მეტით დაეცა.
ტანკების მწარმოებელმა გიგანტმა Uralvagonzavod-მაც კი, გავრცელებული ინფორმაციით, შეაჩერა წარმოება. იმავდროულად, ჩინეთი, რუსეთის პარტნიორი, ფაქტობრივად ადგენს მკაფიო საზღვრებს, თუ რამდენად შორს წავა. რუსეთის ეკონომიკა შეიძლება არ იშლება, მაგრამ ის მტკიცედ მოძრაობს ზრდის საპირისპირო მიმართულებით.
დიქტატორებს აქვთ უფრო მაღალი ტკივილის ბარიერი, ვიდრე დემოკრატიულ ლიდერებს, ეს გასაგებია. ეს კიდევ უფრო დიდი მიზეზია ზეწოლის გასაგრძელებლად, რაც გაართულებს რუსეთის ფორმირებას და გადაჯგუფებას, ნაცვლად იმისა, რომ რეჟიმს მისცეს დრო, რომლის გამოყენებაც შეუძლია.
კიდევ ორი მნიშვნელოვანი ნაბიჯი - პირველ რიგში, უნდა გავაკეთოთ მეტი, მოკავშირე მთავრობებისა და მათი შემადგენლობის მოსამზადებლად კონფლიქტისთვის, რომელიც სწრაფად არ მოგვარდება. ნებისმიერი ნაჩქარევი კომპრომისი არ წაადგება არც უკრაინის უსაფრთხოების ინტერესებს და არც დანარჩენი მსოფლიოს დიდ ნაწილს. ადვილი არ იქნება ევროპელების ან ამერიკელების დარწმუნება, რომ შეეგუონ გარკვეულ უხერხულობას, მაგრამ ფისკალური მხარდაჭერა და მკაფიო მიზნები მათ ამაში დაეხმარებათ. მაშინ დროა შემოვიტანოთ გარკვეული დონის პირობითობა არსებულ და სამომავლო ზომებში - ცალსახად ვაჩვენოთ, რომ მოსკოვი არ უნდა იყოს ჩაკეტილი კონფრონტაციაში. როგორც IISS-ის წარმომადგენელი შაგინა ამბობს, ეს არის სანქციების და დასავლეთის გავლენის პოტენციალის მაქსიმალურად გაზრდის საშუალება.
დიახ, არის რისკები. რუსეთი არის ბირთვული ძალა, რომელსაც არ სურს კუთხეში მოქცევა და მისი ეკონომიკა საბოლოოდ მოერგება შეზღუდულ რეალობას. შეიძლება იყოს კონტრსანქციები და არასასურველი შედეგები, მაგრამ კიდევ უფრო საშიშია მონდომების ნაკლებობა. ეს ომი შეიძლება დასრულდეს მხოლოდ მოლაპარაკებების მაგიდასთან, სადაც გრძელვადიანი მშვიდობა დამოკიდებული იქნება როგორც უკრაინის პოზიციების გაძლიერებაზე, ასევე რუსეთის დასუსტებაზე.
Bloomberg-ის ორიგინალური სტატიის ავტორი: კლარა ფერეირა მარკესი