რუსული გაზი და ნავთობი აშშ-სა და ევროპის ქვეყნების მიერ რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებულ სანქციებში ძირითადად არ მოიაზრებოდა. ეს გამოწვეული იყო ეკონომიკური ზემოქმედების რისკით, განსაკუთრებით ევროპაში, სადაც რუსულ ნავთობსა და გაზზე დამოკიდებულება უფრო დიდია. თუმცა, კონგრესისგან ზეწოლის ფონზე, სადაც რუსული ნავთობის აკრძალვის კანონპროექტი წინ მიიწევდა, პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა რუსული ნავთობის იმპორტის აკრძალვის გადაწყვეტილება მიიღო.
რა იკრძალება?
ნედლი ნავთობი, ნავთობი, ნავთობის საწვავი, თხევადი ბუნებრივი აირი და ქვანახშირი რუსეთიდან. აკრძალვა არ მოიცავს რუსულ ურანს, რომელიც 2020 წელს აშშ-ს ურანის იმპორტის 16%-ს შეადგენდა. ბრძანება იძლევა 45-დღიან ვადას არსებული შესყიდვების მიწოდებისთვის. ამერიკელებს ასევე აეკრძალებათ მონაწილეობა უცხოურ ინვესტიციებში, რომელიც რუსეთის ენერგეტიკულ სექტორში მიედინება.
რამდენად დიდი გავლენა ექნება აკრძალვას?
მხოლოდ რიცხვებით არც ისე დიდი. აშშ-ის გადამამუშავებელი მწარმოებლები უკვე ნებაყოფლობით ზღუდავდნენ რუსეთის მაღალი გოგირდის შემცველი ნავთობის იმპორტს, რომელიც გასულ წელს აშშ-ს ნედლი ნავთობის იმპორტის დაახლოებით 3%-ს წარმოადგენდა. ბუნებრივ აირზე ბაიდენის აკრძალვა სიმბოლურია, რადგან აშშ თხევადი გაზის წამყვან ექსპორტიორად იქცა და რუსეთიდან გაზს 2019 წლიდან აღარ იღებს.
დააზარალებს თუ არა რუსეთს ეს აკრძალვა?
აკრძალვა დარტყმა იქნება რუსეთის, როგორც ნავთობისა და გაზის ერთ-ერთი მთავარი მწარმოებლის სტატუსისთვის. თუმცა, ეს არ იქნება ძლიერი დარტყმა ეკონომიკურად, თუ სხვა ქვეყნებიც იგივეს არ გააკეთებენ. ევროკომისიის მონაცემებით, 2019 წელს რუსეთი ევროპის ნედლი ნავთობის იმპორტის 27%-ს უზრუნველყოფდა. Gazprom-ი ევროპაში მოხმარებული გაზის დაახლოებით მესამედის მიმწოდებელია.
რატომ აკეთებს ბაიდენი ამას?
მას ამის გაკეთება მოუწია. კონგრესის კანონპროექტი, რომელიც რუსული ნედლი ნავთობის აკრძალვას გულისხმობდა, რესპუბლიკელებისა და დემოკრატებისგან ყურადღებას იპყრობდა. თუმცა, დამოუკიდებელი მოქმედებით ბაიდენს უფრო მარტივად შეუძლია შეზღუდვების მოგვიანებით მოხსნა. მოქმედებისკენ ზეწოლა ასევე გაიზარდა პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის თხოვნით კანონმდებლების მიმართ, რომელიც რუსული ნავთობის იმპორტის აკრძალვას ეხებოდა.
რას ფიქრობენ ამერიკელები?
7 მარტს Quinnipiac University-ის გამოკითხვის თანახმად, 10 ამერიკელიდან შვიდმა განაცხადა, რომ მხარს დაუჭერს რუსული ნავთობის აკრძალვას, მაშინაც კი, თუ ეს ბენზინის გაძვირებას გამოიწვევს.
Bloomberg-ის ორიგინალური სტატიის ავტორი: არი ნატერი