ევროკავშირმა საქართველოს „ევროპული პერსპექტივა“ მიანიჭა. ეს ნიშნავს, რომ ქვეყანა ბლოკთან საბოლოო ინტეგრაციის გზაზეა.
თუმცა ეს ის არ არის, რისი იმედიც მოსახლეობის უმრავლესობას ჰქონდა - კანდიდატის სტატუსი, რომელიც მიენიჭა უკრაინასა და მოლდოვას. ეს ნიშნავს, რომ საქართველოს მოუწევს გარკვეული პირობების შესრულება, რათა კანდიდატის სტატუსი მიიღოს.
ევროკავშირის მაღალჩინოსნებმა მოიწონეს საქართველოს პროგრესი. ასე მოიქცა საქართველოს მმართველი პარტია, “ქართული ოცნება”. ხალხის უმრავლესობამ კი მიიჩნია, რომ პოლიტიკურმა კლასმა სტატუსის მისაღებად საკმარისი არ გააკეთა და ამან მასშტაბური პროტესტი გამოიწვია.
2022 წლამდე საქართველოს, მოლდოვასა და უკრაინას, ქვეყნებს, რომლებსაც ტერიტორიული პრობლემები აქვთ რუსეთთან, ევროკავშირისკენ მისწრაფებების წინსვლის მცირე იმედი ჰქონდათ. თუმცა, რუსეთის შეჭრამ უკრაინაში შავი ზღვის რეგიონის გეოპოლიტიკა შეცვალა. ევროკავშირმა კიდევ ერთხელ გააძლიერა წინსვლა აღმოსავლეთისკენ, რათა საბოლოოდ შეუშალოს ხელი რუსეთის მცდელობებს, დომინირებდეს მის პროდასავლურ მეზობლებზე.
ევროკომისიის პრეზიდენტმა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა განაცხადა, რომ ბლოკის კარი ღიაა და “ახლა საქართველომ უნდა გადადგას აუცილებელი ნაბიჯები წინსვლისთვის”. გადაწყვეტილების მიღების პროცესზე გავლენის მოხდენის ბოლო მცდელობით, ქართველები ქუჩებში გამოვიდნენ. 20 ივნისს თბილისის ცენტრში 120 000-მდე ადამიანის უპრეცედენტო შეკრება გაიმართა. 3 ივლისს ათიათასობით ადამიანი ისევ გამოვიდა ქუჩაში, ამჯერად მთავრობის გადადგომის მოთხოვნით.
თუმცა, ევროკავშირის გადაწყვეტილება არ იყო სრულიად მოულოდნელი. მმართველი პარტია და ევროკავშირი ერთმანეთს თვეების განმავლობაში აკრიტიკებდნენ. ამას ემატება ქვეყანაში შიდა დაპირისპირება, დაპატიმრებები, დემონსტრაციები და განხეთქილება პოლიტიკურ კლასში. ამ ყველაფრის შედეგები ჯერ კიდევ არ არის ნათელი, მაგრამ ზოგიერთი ადრეული ანალიზი ვარაუდობს, რომ მთავარი მამოძრავებელი ძალა რეგიონში არსებული გეოპოლიტიკური ვითარება იყო. მთავრობა, ალბათ, ნერვიულობდა რუსეთისადმი რაიმე არამეგობრული სიგნალის გაშვებაზე ქვეყნიდან, რომელსაც ნატოში გაწევრიანებას დაჰპირდნენ და წარსულში წინააღმდეგობას უწევდა კრემლის აგრესიას.
ამიტომ, იგი ცდილობდა ეპოვა ბალანსი უკრაინის ომის დროს. რუსეთის შიში არ შეიძლება იყოს გადაჭარბებული იმის მიუხედავად, რომ ვლადიმირ პუტინმა ევროკომისიის გადაწყვეტილების შემდეგ განაცხადა, რომ რუსეთს არაფერი აქვს ევროკავშირის გაფართოების საწინააღმდეგო. პარალელურად, საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი აკრიტიკებდა ბლოკის ამბიციებს. უფრო მეტიც, რუსეთი წლების განმავლობაში ჯვაროსნული ლაშქრობებით იბრძოდა ევროკავშირისა და ნატოს წინააღმდეგ.
როგორიც არ უნდა იყოს საქართველოს ხელმძღვანელობის საქციელის მიზეზი, მცირეა იმედი, რომ ქვეყანა შეძლებს მნიშვნელოვანი პროგრესის მიღწევას. პრობლემის დიდი ნაწილი მდგომარეობს ქართული პოლიტიკის ბუნებაში, რომელიც ძალზე პოლარიზებულია, რაც მცირე ადგილს ტოვებს ოპონენტებს შორის კონსტრუქციული დიალოგისთვის.
ევროკავშირის 12 რეკომენდაცია საქართველოსთვის მოიცავს “დეოლიგარქიზაციის ვალდებულებას” ეკონომიკურ, პოლიტიკურ და სოციალურ ცხოვრებაზე საკუთარი ინტერესების არასათანადო გავლენის მოხსნის გზით. სხვა სფეროებში შედის პოლიტიკური პოლარიზაციის საკითხის განხილვა, რასაც აბრალებენ როგორც ოპოზიციას, ასევე მმართველ პარტიას. თანაბრად მნიშვნელოვანია “გამჭვირვალე და ეფექტური სასამართლო რეფორმა, რომელიც ეფუძნება მრავალპარტიულ კონსულტაციებს”. რეკომენდაციების პაკეტში ასევე შედის ანტიკორუფციული სააგენტოს გაძლიერება, რომელიც მნიშვნელოვნად დაზარალდა ბოლო ორი წლის განმავლობაში.
თუმცა, თანდაყოლილი პრობლემა არის იმის გაცნობიერება, რომ ევროკავშირის რეკომენდაციები საფრთხეს შეუქმნის ქართული ოცნების პოზიციებს. ეს ცვლილებების მცირე იმედს ტოვებს 2024 წლის ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებამდე. გარდა ამისა, როგორც 3 ივლისის დემონსტრაციამ აჩვენა, ოპოზიციური პარტიები ზედმეტად გაყოფილი და დაბნეულნი არიან, რათა გადამწყვეტი ბრძოლა გამართონ ცვლილებებისთვის. მათ არ აქვთ მკაფიო წარმოდგენა იმაზე, თუ რა სჭირდება ქვეყანას, რის შედეგადაც ადამიანების უმეტესობა არ არის დაინტერესებული პოლიტიკური პროცესით.
მომავლის თვალსაზრისით, ევროკავშირისკენ გარკვეული პროგრესის მიუხედავად, საქართველოს პოზიცია დარჩება შესუსტებული შიდა განხეთქილების გამო. პოლიტიკური დაპირისპირება და პოლარიზაცია საფრთხეს უქმნის ქვეყნის სანდოობას დასავლეთში, ისევე როგორც რუსეთის მტრული პასუხის შიშს. ტრავმული იქნება ურთიერთობა ევროკავშირის ოფიციალურ პირებთან - ბოლო რამდენიმე თვის კაუსტიკური შეტაკებები, სავარაუდოდ, დაჩრდილავს მომავალ ორმხრივ ურთიერთობებს.
მიუხედავად იმისა, რომ მმართველმა პარტიამ გამოაქვეყნა ამბიციური პროგრამა, რომელიც მიზნად ისახავს ევროკავშირის რეკომენდაციების განხორციელებას, ქართული შიდა პოლიტიკის ბუნება ხელს შეუშლის პროგრესის რეალურ პერსპექტივას.
ემილ ავდალიანის მოსაზრება