"აზოვსტალი" გიგანტური ფოლადის ქარხანაა მარიუპოლში, აღმოსავლეთ უკრაინის ქალაქში, რომელსაც რუსული ძალები ებრძვიან და ფაქტობრივად მის გაქრობას ცდილობენ. იქ რამდენიმე ათასი უკრაინელი ჯარისკაცი, რომელიც მშვიდობიანი მოსახლეობის მცირე ნაწილს იცავს, რუსეთის მხრიდან მუდმივ დაბომბვასა და თავდასხმებს იგერიებს.
მიმდინარე კვირაში მათ უარყვეს რუსული ულტიმატუმი კაპიტულაციის ან განადგურების შესახებ. ვიდეომიმართვაში ერთ-ერთმა მეთაურმა მსოფლიო ლიდერებს მიმართა უზრუნველეყოთ გაყვანის პროცედურა დარჩენილი ჯარისკაცებისა და მშვიდობიანი მოსახლეობისთვის. ამ ტიპის ევაკუაცია 1940 წლის დიუნკერკის ევაკუაციას ჰგავს, როცა მოკავშირეებმა გერმანელებისგან საკუთარი ძალები გადაარჩინეს, რათა მეორე დღეს ებრძოლათ. მაგრამ ეს ნაკლებად სავარაუდოა.
სავარაუდოდ, "აზოვსტალის" მცველებმა მათი ბედი თავად უნდა გადაწყვიტონ. დანებება არ განიხილება, ეს უკვე ნათელია. როგორც ჩანს, მათი არჩევანი საკუთარი ქვეყნისთვის სიკვდილია.
როგორც ზოგადად ჰეროიზმი, ამგვარი სიმამაცის უკანასკნელი გამოვლინება აქამდე წარსულის ნაწილად, ლეგენდად ან მითად გვევლინებოდა. საუკეთესო შემთხვევაში, ისინი მამაცი დამარცხებულები არიან, რომლებიც საბოლოო გამარჯვებას სიმძაფრეს სძენენ. 1836 წელს ალამოს მექსიკელებმა ალყა შემოარტყეს და მისიის დამცველი ტეხასელები დახოცეს. თუმცა, ამ სისასტიკეებზე ბრაზმა სხვა ტეხასელებს მომდევნო თვეში მათი დამარცხების შესაძლებლობა მისცა. ამის შედეგი ტეხასის რესპუბლიკა იყო.
კიდევ უფრო მასშტაბური რამ მოხდა ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 480 წელს როდესაც მეფე ქსერქსესმა თავისი უზარმაზარი სპარსული ჯარი თერმოპილეს ვიწრო მთის უღელტეხილთან მიიყვანა, რათა სამხრეთით მდებარე ბერძნული ქალაქ-სახელმწიფოები დაემორჩილებინა. 300 სპარტელზე დაფუძნებული მცირე ძალა სამი დღის განმავლობაში იკავებდა უფსკრულს, სანამ მათ არ უღალატეს. ყველა დაიღუპა. მაგრამ შეანელეს სპარსელთა თავდასხმა. მომდევნო წელს ბერძნებმა ომი მოიგეს.
როდესაც მეომრები სიცოცხლეს სწირავენ, რა თქმა უნდა, მათ ყოველთვის უნდა ეშინოდეთ, რომ მსხვერპლი შეიძლება ამაო იყოს. ეს გაურკვევლობა უკანასკნელ პოზიციას უფრო ამაღლებულ და პოეტურ მნიშვნელობასაც კი ანიჭებს. ის ხდება დაუმორჩილებლობა დაუმორჩილებლობის გულისთვის.
ზოგჯერ ბოლო პოზიციის ერთადერთი მოტივაცია "ძმების" მიმართ ერთგულებაა. ნიბელუნგის სიმღერა, გერმანული ეპოსი, ჰუნების მიერ ბურგუნდიელი რაინდების ხოცვა-ჟლეტით მთავრდება. ეს არა თავდაცვა, არამედ მკვლელობაა, სადამდეც ისინი შურისძიებამ და ღალატმა მიიყვანა. თუმცა, მათ იბრძოლეს და დაიხოცნენ.
როდესაც გერმანელებს მეორე მსოფლიო ომში სტალინგრადში დამარცხებისთვის ნარატივი სჭირდებოდათ, მათ ეს ისტორია გაიხსენეს. ჰერმან გერინგმა, ჰიტლერის ერთ-ერთმა მთავარმა ნაცისტმა, ვერმახტის მე-6 არმიის დაღუპვა ნიბელუნგების სიკვდილს შეადარა. პროპაგანდის ხელმძღვანელი ჯოზეფ გებელსი ცდილობდა სტალინგრადი ახალ ლეგენდად გადაექცია, სადაც გერმანელებმა "ბოლო ტყვიამდე" იბრძოლეს და "დაიღუპნენ, რათა გერმანიას ეცოცხლა."
ეს ყველაფერი ტყუილი იყო. ძველი სპარტელებისგან განსხვავებით, ისინი იმიტომ არ დაიღუპნენ, რომ ნებაყოფლობით აირჩიეს ბოლო პოზიციად მათი ქვეყნის დაცვა, არამედ იმიტომ, რომ ბოროტმა რეჟიმმა ისინი ომს შესწირა.
პუტინის პროპაგანდისტებს არჩევანი რომ ჰქონოდათ, უკრაინელ მცველებს "აზოვსტალში" იგივე ფუნჯით დახატავდნენ. კრემლი ავრცელებს ნარატივს, რომ უკრაინას "დენაციფიკაციისთვის" უნდა შეუტიოს. ეს პრეტენზია აბსურდულია - უკრაინა არის პროდასავლური დემოკრატია ებრაული წარმოშობის პრეზიდენტით. მაგრამ რუსეთის ნარატივს შეიძლება ზედაპირულად ემთხვეოდეს ზოგიერთი უკრაინელი მცველის არსებობა ფოლადის ქარხანაში, რომელთა შორისაა აზოვის ბატალიონი, ნაციონალისტური პოლკი, სავარაუდო ნეონაცისტური კავშირებით.
ასე რომ, ბოლო პოზიციის კეთილშობილება ნაწილობრივ მაინც აუცილებლად არის დამოკიდებული მაყურებელზე. და მაინც, "აზოვსტალი" ნამდვილად ჰგავს თერმოპილეს. თერმოპილე იყო კარიბჭე საბერძნეთში შესაჭრელად, მარიუპოლი კი სახმელეთო ხიდია, რომელსაც შეუძლია რუსეთის მიერ კონტროლირებადი ყირიმი დონბასის რეგიონთან დააკავშიროს, რომლის გადაყლაპვას ახლა რუსები ცდილობენ.
ბოლო პოზიციები მისტერიით მოცული რჩება. რა აღძრავს მამაკაცებში და ქალებში სურვილს, თვალებში ჩახედონ ასეთ უზარმაზარ ძალას და თითქმის გარდაუვალ სიკვდილს? შესაძლოა, ისინი უსმენენ უსამართლობის წინააღმდეგ ბრძოლის ძირითად ინსტინქტს, რომ მტერმა გადაიხადოს უმაღლესი შესაძლო ფასი და რომ თუ ახლა ძვირად გავყიდით სიცოცხლეს, თავდამსხმელები ჩვენი ოჯახის წინააღმდეგ ბრძოლაზე მომავალში ორჯერ დაფიქრდებიან.
Bloomberg-ის ორიგინალური სტატიის ავტორი: ანდრეას კლუტი