როგორ ვუპასუხოთ კლიმატის ცვლილებას - ხშირად ეს კითხვა პოსტულირებულია, როგორც ჩვენი დროის ცენტრალური საკითხი: როგორ შევაჩეროთ ახალი და ხშირად დიდი ტექნოლოგიების ჩვენს წინააღმდეგ იარაღად გამოყენება?
ტერმინს “იარაღი” სიტყვასიტყვით ვიყენებ - დრონით თავდასხმები, კიბერშეტევები, ხელოვნური ინტელექტის გამოყენება, თავდასხმები კოსმოსიდან, ბიოიარაღები და სხვა. კარგია, რომ მსოფლიო გამოდის ტექნოლოგიური სტაგნაციის პერიოდიდან, მაგრამ საშიშროებაც სწორედ ამაშია: მსოფლიო ისტორიის ზოგადი პრინციპია, რომ ახალი ტექნოლოგიები, თუნდაც ყველაზე მომგებიანი, საბოლოოდ გამოიყენება იარაღად, ასევე ომის იარაღად. ასე იყო ცხენის, რკინიგზის, თვითმფრინავის და, რა თქმა უნდა, ბირთვული ენერგიის შემთხვევაში. ალბათ ასე იქნება ამ ახალ მოვლენებზეც.
დრონები და კიბერთავდასხმები უკვე მნიშვნელოვანი ძალაა მსოფლიოს ბევრ ქვეყანაში, უპირველეს ყოვლისა, ახლო აღმოსავლეთში და მიმდებარე რეგიონებში, და ისინი ეფექტურია. შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ისინი გავრცელდებიან მსოფლიოს მეტ ნაწილში და მათ უფრო დიდი სიხშირით გამოიყენებენ. დღეს ბევრი ამერიკელი კიბერშეტევებს უპირველესად კომერციულ ან ბიუროკრატიულ შეფერხებად განიხილავს, მაგრამ ასეთმა ინსტრუმენტებმა შეიძლება შეაფერხოს ეკონომიკის დიდი ნაწილი ან გაანეიტრალოს ზოგიერთი სამხედრო აქტივი.
ხელოვნური ინტელექტი, თავდასხმები კოსმოსიდან და ბიოლოგიური იარაღი შეიძლება კიდევ უფრო შორს წავიდეს. ამ ტექნოლოგიების ნაწილი მაინც შეიძლება გახდეს მნიშვნელოვანი სტრატეგიული ფაქტორი რამდენიმე ათწლეულში.
თანამედროვე იდეოლოგიების უმეტესობა არ არის მზად მომავალი ახალი სამყაროსთვის. ამ პრობლემებს არ აქვს აშკარა გადაწყვეტები და არ გვთავაზობს პოლიტიკური უპირატესობის მოპოვების აშკარა საშუალებას. შეერთებულ შტატებს დიდი წინსვლაც კი არ უჩვენებია მომავალი პანდემიისთვის მომზადების კუთხით.
სტანდარტული საგარეო პოლიტიკის შეხედულებები მოითხოვენ ეროვნული თავდაცვისთვის გაზრდილ ხარჯებს. ეთანხმებით თუ არა ამას, ეს იდეოლოგიები სულაც არ ბადებს სწორ კითხვებს. შესყიდვების ციკლები შეიძლება გაგრძელდეს ათი წელი ან მეტი, მაგრამ ტექნოლოგია ყოველწლიურად ვითარდება. გარდა ამისა, სამხედროებისთვის სულ უფრო რთული ხდება საუკეთესო ნიჭის კვალიფიკაცია, ტექნოლოგიურ სექტორში მაღალი ხელფასის გათვალისწინებით.
ევროპის იდეოლოგიების უმეტესობა, განსაკუთრებით გერმანიაში, უბრალოდ ვარაუდობს, რომ ეს პრობლემები არასოდეს მიაღწევს მათ ნაპირებს. უხეში გამოღვიძება შეიძლება იყოს შესაძლო ომი რუსეთსა და უკრაინას შორის.
საპირისპიროდ, ჩინეთს აქვს ამ პრობლემების გადაჭრის იდეოლოგია - თვალთვალი. გასარკვევია, ეს ინსტრუმენტები, რომლებსაც მოსახლეობის წინააღმდეგ იყენებენ, გახდის ჩინეთს უფრო სტაბილურს, თუ გამოიწვევს შიდა დაპირისპირებას პოლიტიკური ძალაუფლებისთვის. ნებისმიერ შემთხვევაში, მიზანი უნდა იყოს ამ ავტოკრატიული იდეოლოგიებისგან დაცვა და არა მათი მიღება.
ამერიკისთვის, ეს არა იმდენად იდეოლოგია, ვიდრე საიდუმლო პრაქტიკაა, რომელიც მიზნად ისახავს განცალკევდეს დანარჩენი ძირითადი ამერიკული იდეოლოგიებისაგან (რომლებსაც, სამართლიანად რომ ვთქვათ, აქვთ საკუთარი იმპერიალისტური ასპექტები). ამერიკას შეიძლება უბრალოდ მოუწიოს ლოდინი, სანამ რაიმე ჭეშმარიტად კატასტროფული მოხდება, სანამ იარაღისა და მეთვალყურეობის საკითხებს გადაწყვეტს.
არის იდეოლოგიები, რომლებიც იარაღის პრობლემის ნაწილს წყვეტს. ალტრუისტულ წრეებში, რომლებიც ყურადღებას ამახვილებენ ხელოვნური ზოგადი ინტელექტის (AGI) საფრთხეებზე, შიშობენ, რომ სუპერ ინტელექტუალური ხელოვნური ინტელექტი განავითარებს საკუთარ გონებას და საკუთარ ნებას მოგვახვევს თავს, ან სხვაგვარად ჩაერთვება დამაზიანებელ საქმიანობაში.
ეს შეიძლება იყოს სწორი შეშფოთება, მაგრამ ჩემი შიში უფრო ზოგადია. თუ AGI ასეთი ძლიერია, მაშინ ლოგიკურია, რომ შუალედურ პროდუქტებს შეუძლია, ადამიანის ძალისხმევასთან ერთად, გამოიწვიოს მრავალი სამხედრო კონფლიქტი. პრობლემა Skynet-ის ამოქმედება სულაც არ არის. ფაქტია, რომ Skynet-ის 40% ძალიან საშიში იქნება.
ლუდიტებსაც აქვთ იდეოლოგია, კერძოდ, ახალი ტექნოლოგიების განვითარება საერთოდ უნდა შეჩერდეს. შეიძლება ვიკამათოთ ამ გადაწყვეტილების ხარჯ-სარგებლიანობის თანაფარდობაზე, მაგრამ საკმარისია იმის თქმა, რომ ჩინეთს, რუსეთს და ბევრ სხვა კონკურენტ ქვეყანას არ აქვთ ასეთი გეგმები და აშშ-ს არ აქვს წინსვლის გარდა რეალური არჩევანი.
ეს არ არის მომავლის განსაკუთრებით წამახალისებელი ხედვა, მაგრამ ის არსებობს.
Bloomberg-ის ორიგინალური სტატიის ავტორი: ტაილერ კოუენი